Chẩn đoán và điều trị viêm âm đạo do trichomonas vaginalis

Viêm âm đạo do Trichomonas vaginalis là bệnh lý lây truyền qua đường tình dục do nhiễm trùng Trichomonas vaginalis còn gọi là trùng roi. Trùng roi có thể sống ở da trong nhiều giờ, trong băng vệ sinh, sẽ lây truyền khi có sự tiếp xúc trực tiếp, hoặc lây truyền gián tiếp qua nước rửa, nước bể tắm, bể bơi. Ở nam giới T. vaginalis cũng thường ký sinh ở niệu đạo, đôi khi gặp trong túi tinh và tiền liệt tuyến.

 

1. GIỚI THIỆU

1. Định nghĩa

Viêm âm đạo do Trichomonas vaginalis là bệnh lý lây truyền qua đường tình dục do nhiễm trùng Trichomonas vaginalis còn gọi là trùng roi. Trùng roi có thể sống ở da trong nhiều giờ, trong băng vệ sinh, sẽ lây truyền khi có sự tiếp xúc trực tiếp, hoặc lây truyền gián tiếp qua nước rửa, nước bể tắm, bể bơi. Ở nam giới T. vaginalis cũng thường ký sinh ở niệu đạo, đôi khi gặp trong túi tinh và tiền liệt tuyến.

2. Tần suất mắc

Hằng năm có khoảng 7,4 triệu người mắc mới theo thống kê tại Hoa Kỳ năm 2013. Xuất hiện ở 20-25% phụ nữ độ tuổi từ 16-35.

3. Yếu tố nguy cơ

Quan hệ tình dục không an toàn, quan hệ với nhiều bạn tình.

2.  CHẨN ĐOÁN

1.  Lâm sàng: 10-50% không có triệu chứng.

•  Huyết trắng nhiều, màu vàng hay xanh loãng, có bọt, có mùi hôi
•  Giao hợp đau
•  Có thể ngứa, tiểu rát
• Trường hợp nặng: có dấu hiệu trái dâu tây: âm đạo và cổ tử cung có những điểm xuất huyết nhỏ, lấm tấm

2. Cận lâm sàng:

•  Soi tươi dịch tiết âm đạo: trùng roi di động và nhiều bạch cầu
• Clue cell có thể (+) vì có thể kết hợp với Bacteria vaginalis là bệnh lây truyền qua đường tình dục nên xét nghiệm tìm các bệnh lí lây qua đường tình dục khác: lậu, HIV, giang mai,Chlamydia trachomatis

3. ĐIỀU TRỊ

1. Nguyên tắc: Điều trị cho cả người bệnh và bạn tình.
2. Đối với phụ nữ khồng có thai

• Dùng một trong các phác đồ sau đây:
  • Metronidazol 2g hoặc Tinidazole 2g uống liều duy nhất. Tinidazole có nhiều ưu điểm: đạt được nồng độ trong máu cao,phân bố tốt đến hệ niệu, thời gian bán hủy dài và ít tác dụng phụ về đường tiêu hóa hơn Metronidazol, nhưng về giá thành thì cao hơn nhiều.
  • Metronidazol 500mg uống 2 lần/ngày × 7 ngày
  • Đặt âm đạo Metronidazol 250mg/ngày trong 10 ngày
• Không sử dụng thức uống có cồn trong vòng 24 giờ sau uống Metronidazol, và trong 72 giờ sau Tinidazole.
• Tránh quan hệ trong giai đoạn điều trị, đến khi người bệnh đã hoàn tất liệu trình điều trị và cải thiện hoàn toàn triệu chứng cũng như đã điều trị cho bạn tình.
• Hỗ trợ tạo acid môi trường âm đạo bằng acid lactic hoặc bổ sung thêm nguồn trực khuẩn Lactobacillus có lợi cho môi trường âm đạo.

3. Đối với phụ nữ mang thai

• Trichomonas vaginalis liên quan đến vấn đề sanh non, vỡ ối non, thai nhẹ cân ở phụ nữ mang thai.
• Liều: Metronidazol 2g uống liều duy nhất.
• Hoặc Metronidazol 500mg 2 lần/ngày uống trong 7 ngày.
• Theo hướng dẫn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản năm 2009, Metronidazol chỉ dùng sau 3 tháng đầu thai kỳ hoặc thay bằng bôi gel Metronidazol. Theo CDC, không có bằng chứng về việc sử dụng Metronidazol trong thai kỳ gây ảnh hưởng bất lợi cho thai nhi nên thai phụ có thể sử dụng 2g Metronidazol liều duy nhất ở bất kì tuổi thai nào. Tuy nhiên, để đảm bảo tính hiệu quả và an toàn, các nhà lâm sàng nên cân nhắc nguy cơ và lợi ích của việc điều trị cũng như tư vấn cụ thể với bệnh nhân trước khi sử dụng Metronidazol trong thai kỳ.
• Đối với phụ nữ cho con bú: Metronidazol có thể ảnh hưởng đến vị sữa mẹ nên ngưng cho con bú trong 24 giờ sau sử dụng thuốc.
• Không sử dụng Tinidazole trong nhóm phụ nữ mang thai. Đối với phụ nữ cho con bú trì hoãn việc cho bú sau 72 giờ dùng Tinidazole.

4. Đối với những trường hợp tái nhiễm hoặc nhiễm dai dẳng Trichomonas vaginalis

• Gặp ở những người không tuân thủ điều trị hay không điều trị cho bạn tình, hoặc có khoảng 4-10% bệnh nhân đề kháng Metronidazol, 1% trường hợp đề kháng Tinidazole.
• Có thể sử dụng phác đồ Metronidazol 2g hoặc Tinidazole uống mỗi ngày trong 07 ngày.

5. Đối với bệnh nhân nhiễm HIV

• Khoảng 53% phụ nữ nhiễm HIV nhiễm Trichomonas vaginalis và liên quan đến viêm vùng chậu. Điều trị T. vaginalis ở người nhiễm HIV liên quan đến kiểm soát bệnh nền. Do đó ở tất cả người nhiễm HIV khuyến cáo tầm soát thường quy và điều trị dự phòng ít nhất là mỗi năm 1 lần.
•   Liều dùng: Metronidazol 500mg 01 viên × 2 lần/ ngày trong 07 ngày.

4. THEO DÕI VÀ TIÊN LƯỢNG

• Sau điều trị 02 tuần, xét nghiệm lại bệnh phẩm âm đạo để khẳng định là đã khỏi bệnh hay chưa. Kiểm tra bằng soi tươi dịch tiết âm đạo.
• Bệnh nhân nhiễm trùng roi 92-100%  điều trị khỏi với phác đồ trên. Nhưng cảnh báo về nguy cơ tái nhiễm cao trong 3 tháng đầu(khoảng 17%).
• Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục với người có nhiễm trùng roi âm đạo, hoặc không giao hợp trong thời gian điều trị hạn chế lây nhiễm trong cộng đồng nhất là ở những trường hợp nhiễm không triệu chứng(40% nhiễm không triệu chứng).