Tư vấn sùi mào gà sinh dục

Sùi mào gà sinh dục là một bệnh lây truyền qua đường tình dục khá phổ biến, ở cả nam và nữ. Bệnh gây nên do virus gây u nhú ở người (Human papilloma virus-HPV). Hiện nay có khoảng trên 150 típ HPV, trong đó gây bệnh sùi mào gà là típ 6, 11 không có khả năng gây ung thư. Ít nhất 13 trong tổng số típ HPV có khả năng gây ra loạn sản, ung thư cổ tử cung, hậu môn, dương vật, vòm họng, miệng…, đặc biệt cac trường hợp nhiễm HPV típ 16, 18 (khoảng 70% - 80%).

 
Sùi mào gà sinh dục là một bệnh lây truyền qua đường tình dục khá phổ biến, ở cả nam và nữ. Bệnh gây nên do virus gây u nhú ở người (Human papilloma virus-HPV). Hiện nay có khoảng trên 150 típ HPV, trong đó gây bệnh sùi mào gà là típ 6, 11 không có khả năng gây ung thư. Ít nhất 13 trong tổng số típ HPV có khả năng gây ra loạn sản, ung thư cổ tử cung, hậu môn, dương vật, vòm họng, miệng…, đặc biệt cac trường hợp nhiễm HPV típ 16, 18 (khoảng 70% - 80%).

1. TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG

Biểu hiện của bệnh là các u nhú màu hồng tươi, mềm, có chân hoặc có cuốn, không đau và dễ chảy máu khi đụng chạm vào, thường không có dấu hiệu chủ quan. Có thể thấy tổn thương dạng phẳng, khó phát hiện. Ở nữ, sùi mào gà hay thấy ở âm vật, môi nhỏ, quanh lỗ niệu đạo, tầng sinh môn, cung có thể gặp sùi mào gà ở cổ tử cung, hậu môn. Ở nam giới, sùi mào gà thường gặp ở rãnh qui đầu, qui đầu, bao da và thân dương vật, có khu thấy ở miệng sáo, hậu môn.

2. KHAI THÁC TIỀN SỬ VÀ BỆNH SỬ (Xem “Hướng dẫn chung”)
3. KHÁM LÂM SÀNG

Xem “Hướng dẫn chung”. Ngoài ra cần chú khám:

• Nam giới: khám tỉ mỉ toàn bộ vùng sinh dục ngoài – hậu môn để phát hiện tổn thương sùi mào gà ở qui đầu, bao da, rãnh dương vật, trong miệng sáo và hậu môn.
• Nữ giới: khám tỉ mỉ toàn bộ vùng sinh dục ngoài – hậu môn. Đặt mỏ vịt để phát hiện tổn thương trong cổ tử cung và thành âm đạo.
• Chú y phát hiện các bệnh lý lây truyền đường tình dục khác.

4. CHẨN ĐOÁN

• Tổn thương sùi mào gà rất đặc hiệu, do vậy chẩn đoán chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng.
• Người bệnh nữ bị sùi mào gà cổ tử cung cần phải làm xét nghiệm phiến đồ cổ tử cung định kỳ hằng năm hoặc các xét nghiệm khác để phác hiện sớm loạn sản, ung thư.

5. ĐIỀU TRỊ

• Sùi mào gà là bệnh hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, do vậy người bệnh có thể mang bệnh suốt đời ở tình trạng có biểu hiện triệu chứng hoặc không có triệu chứng. các phương thức điều trị sau đây chỉ có tác dụng làm giảm triệu chứng hoặc loại trừ thương tổn mà khong diệt được HPV.
• Các trường hợp sùi mào gà điều phải điều trị ở tuyến huyện trở lên.
• Đối với mọi trường hợp sùi mào gà, cán bộ y tế cần xác định và điều trị cho (các) bạn tình.

1. Sùi mào gà ở vùng sinh dục ngoài và hậu môn.

• Acidtrichloracetic 80% - 90% chấm vào nốt sùi 1 lần/ngày, hoặc.
• Podophyllin 10% - 25% bôi 1 lần/ngày hoặc 2-3 lần/tuần vào nốt sùi.
• Đốt lạnh bằng nitơ lỏng hoặc đốt điện, laser, hoặc.
• Phẩu thuật cắt bỏ hoặc nạo.

2. Sùi mào gà trong âm đạo

• Đốt lạnh bằng nitơ lỏng, đốt điện, laser, hoặc.
• Podophyllin 10% - 25% bôi 1 lần/ngày hoặc 2-3 lần/tuần, hoặc.
• Phẩu thuật cắt bỏ.

Chú ý: khi bôi Podophyllin vào các sùi mào gà âm đạo cần phải để thuốc khô rồi mới rút mỏ vịt ra. Vùng niêm mạc lành xung quanh thương tổn phải bôi vaselin hoặc mỡ kháng sinh để tránh thuốc lan ra vung không bị bệnh.

3. Sùi mào gà ở cổ tử cung

•  Đốt lạnh bằng nitơ lỏng, hoặc
•  Đốt điện, laser.

4. Sùi mào gà ở miệng sáo

• Cắt, nạo, hoặc
• Đốt lạnh, đốt nhiêt, hoặc
• Acid trichloracetic 80% - 90% chấm, hoặc
• Đốt điện, laser.

5. Sùi mào gà ở hậu môn

• Đốt điện, laser, hoặc
• Đốt lạnh, đốt nhiêt, hoặc
• Phẩu thuật cắt bỏ hoặc
• Podophyllin 10% - 25% bôi 1-2 lần/tuần, hoặc 2-3 lần/tuần vào nốt sùi.

Vùng niêm mạc lành xung quanh thương tổn phải bôi vaselin hoặc mỡ kháng sinh để tránh thuốc lan ra vung không bị bệnh.

6. Sùi mào gà ở phụ nữ có thai

• Phẩu thuật cắt bỏ, hoặc
• Đốt lạnh bằng nitơ lỏng
• Đốt bằng laser CO₂.

Chú ý:

• Không sử dụng podophyllin cho phụ nữ có thai, phụ nữ cho con bú và không bôi ở cổ tử cung.

6. THÔNG TIN VÀ TƯ VẤN

Hiện nay không có thuốc diệt virus sùi mào gà, do vậy người bệnh sẽ mang mầm bệnh này suốt đời có thể có biểu hiện triệu chứng lâm sàng hoặc không có triệu chứng.

• Nguy cơ lây nhiễm càng cao nếu có nhiều bạn tình, quan hệ miệng -  sinh dục, hậu môn -  sinh dục.
• Khoảng 50% các trường hợp sùi mào gà sẽ tái phát trong vòng 6 tháng sau điều trị.
• Sùi mào gà sinh dục có nguy cơ dẫn đến ung thư sinh dục, nhất là ung thư cổ tử cung. Người bệnh nữ cần được tư vấn xét nghiệm phiến đồ cổ tử cung định kỳ hằng năm và các xét nghiệm khác để phát hiện sớm các loạn sản, ung thư.
• Có nguy cơ lây cho bạn tình nên bạn tình cần được thông báo đến khám, điều trị và tư vấn vì sùi mào gà có thể không có triệu chứng.
• Những trường hợp được chẩn đoán sùi mào gà cần được tư vấn xét nghiệm HIV, đặc biệt là các trường hợp sùi rộng.
• Phụ nữ có thai bị sùi mào gà không được điều trị thì có nguy cơ gây u nhú thanh quản ở trẻ sơ sinh.
• Tình dục an toàn và hướng dẫn sử dụng bao cao su.
• Địa điểm tư vấn và xét nghiệm HIV.